لباس کردی مردانه یکی از زیباترین پوشش هاست که با ثبت جهانی شدنش نشان داد چقدر این پوشش جذاب و خاص و چقدر فرهنگ مردم کردزبان زنده و بااهمیت است. لباس کردی مردانه مشکی هم یکی از انواع لباس کردی است که جذابیت ویژه خود را دارد. در این مطلب شیرجه می زنیم به دنیای لباس کردی و مدل های مختلف را می بینیم.
پیشنهادهاییبرای شما
۳۰ مدل لباس کردی مردانه
از لباس کردی مردانه مهابادی تا لباس کردی مردانه مدل پژاکی همه مدل های مختلفی هستند که بسیار جذاب و دلنشیناند. در این میان لباس کردی مردانه مشکی هم جایگاه خاصی دارد. برویم با هم چند لباس مردانه کردی زیبا ببینیم.
تاریخچه لباس کردی مردانه
لباسهای مردانه و زنانه در فرهنگ کردی شامل مجموعهای از اقلام مانند تنپوش، سرپوش، و پایافزار (شامل کفش مردانه هم می شود) مختلف است. استفاده و طراحی این اقلام، به تناسب فصل، نوع کار، زندگی روزمره، و مراسمات مختلف متغیر است. اگرچه لباس کردی مردانه در مناطق مختلف کردستان، مانند اورامان، کرمانشاه، مکریان، بابان، گروس، مایان، سنندج، ایلام و … دارای تفاوتهای جزئی است، اما در مورد ظاهر کلی بدن، تقریبا شکلی مشابه دارند.
قبل از ورود پارچهها، کفشهای خارجی، و سایر محصولات خارجی به کردستان، قبل از این که کسی به فکر خرید شلوار مردانه از فرهنگ های خارج کردستان باشد، بسیاری از پارچهها و پایافزارها توسط بافندگان و دوزندگان محلی تولید میشدند. به عنوان مثال، منطقه سقز به عنوان منطقهای برجسته در بافت پارچه شناخته میشد و مناطقی مانند اورامانات و آبادیهای پیرامون کوهستان شاهو، مانند هجیج، نودشه، و آبادیهای نوسود در شهرستان پاوه معروف به تولید پایافزارهایی به نام “گیوه” یا “کلاش” و “کالی” بودند. همچنین، تولیدات پارچه و پایافزار در مناطقی مانند جولایی نیز بسیار مهم بود و انواع منسوجات از جمله بوزو، برمال، جاجم، بره، پوشمین، موج، جوراب، دستکش، زنگال و کلاء به عنوان حرفه یا کار جانبی برای اهالی کردستان تلقی میشد. به نظر من قسمت جذاب لباس کردی مردانه آن پارچه ای است که به عنوان کمربند مردانه کاربرد دارد.
پیشنهاد مطالعه: انواع استایل مردانه را بشناسید
کردستان، که در چهار کشور ایران، عراق، ترکیه، و سوریه پخش شده است، تنوع بزرگی در لباسهای کردی دارد. هر کدام از این مناطق با تغییراتی کوچک در طراحی و اجزاء لباسها، شکل و ظاهر خاص خود را دارا هستند. این تفاوتها بر اساس تاریخچه و فرهنگ نسلهای گذشته و همچنین شرایط اقلیمی و جغرافیایی هر منطقه شکل گرفتهاند و لباسهای کردی را به عنوان بخش مهمی از هویت فرهنگی آنان معرفی میکنند. در کنار مدل های مردانه، انواع مدل لباس کردی زنانه هم بسیار زیبا هستند.
انواع لباس کردی مردانه
لباس کردی یکی از انواع لباس محلی ایران به حساب می آید. لباس مردان در مناطق مختلف کردستان عبارت است از موارد زیر:
- چوخه (که وا): یک نیمتنه پنبهای یا پشمی است که در مناطقی مانند سقز، بانه و مریوان به آن “که وا” میگویند، و در سنندج، کرمانشاه و بین کردها به آن “چوخه” میگویند.
- پانتول (رانک): شلواری گشاد که دمپای تنگ دارد و گاهی به آن “رانک” هم میگویند. در جنوب استان آذربایجان غربی، آن را “پاتول” تلفظ میکنند.
- ملکی: یک نیمتنه بدون یقه است که از پایین تا بالا با دکمه بسته میشود.
- لفکه سورانی: پیراهنی دارای آستین فراخ و بلند است و زبانهای مثلث شکل در انتهای آستین دارد که در حالت عادی دور مچ یا بازو میپیچد.
- شال (کوا): یک پارچه با نوار آجری و گرانقیمت که از آن کوا و پانتول ساخته میشود.
- دستار (کلاغه، دشلمه، مندلی، رشتی، سروین): مردان به جای کلاه از این مورد به نامهای مختلف استفاده میکنند. دستار پوشاکی است که به دور سر میبندند.
- فرنجی یا قوتهباڵ (فرهجی): این مورد ویژه مردان مناطق اورامانات و برخی از کردهای جنوبی (کرمانشاه و ایلام) است و از نمد ساخته و آماده میشود.
- کله بال: نوعی پوشش نمدی که چوپانان در مناطق چرای گله در صحرا برای محافظت از سر خود استفاده میکنند.
- پیچ و کولاو: کلاه محلی کردی که زنان کرد با دقت و ظرافت میبافند. معمولاً دو صورت کلاه بلند و تخت بافته میشود و در رنگهای مختلفی ساخته میشود. برخی اعتقاد دارند که مردان نباید سر خود را لخت کنند.
- پیچ: یک دستمال سیاه و سفید که با گذاشتن کلاه روی سر به دور کلاه پیچانده میشود و در قسمت پشت سر در درون دستمال قرار داده میشود. بعضی از اشخاص از این شال با رنگهای قرمز نیز استفاده میکنند.
- کلاش: نوعی پاپوش سفید است که قبلاً توسط هورامانیها ساخته میشد. از خصوصیت اصلی آن این است که پا را از بدبو شدن حفظ میکند و آن را خنک نگه میدارد. مثل لباس دون، این پاپوش مناسب فصل گرم بوده و در فصلهای بارانی یا زمستان مناسب نیست.
اجزای لباس کردی
همچون لباس های پر جزئیات زنانه (مثل مدل لباس پنجابی)، لباس های مردانه نیز از بخشهای مختلف تشکیل میشود:
- کت و پاتول (کت لباس کردی و شلوار کردی): کت و پاتول به عنوان جایگزینی برای کت و شلوار معمولی استفاده میشوند، اما دارای دوخت و طراحی متفاوتی هستند. کت لباس کردی تقریباً شبیه به یک ژاکت نظامی است، با این تفاوت که ویژگیهایی مانند جیبهای کنارهای ندارد. همچنین، چاک (سطح جلو) کت کاملاً از دو طرف راست و چپ باز میشود. آستینهای آن هم دارای چاک هستند. شلوار کردی یا پاتول دارای دهانهای تنگ و بخش بالایی گشاد است. به جای کمر، انتهای گشاد آن با یک بند به نام “دخین” بسته میشود و از کمر به پایین، ویژگی وا به پاتول کردن آن استفاده میشود.
- پشت تند: این لباسها از پارچهای گلدار به طول شش متر ساخته میشوند. پارچه از سمت عرضی به کمر دوخته شده و به گونههای مختلف ساده و گرهچین به کمر بسته میشود. افرادی که دارای اسلحه کمری هستند، پشت تند را در پشت خود بسته و خنجر را بین پشت تند و وا قرار میدهند.
- پچ (پیچ): این لباسها از پارچهای به طول سه متر و اغلب با طرحهای گلدار ساخته میشوند. تارهای پارچه از آن جدا میشوند و به گونهای خاص به دور سر پیچیده میشوند تا تارها در طرفین صورت به طور آویزان بمانند. این پچ را به نام “عارقچین” روی کلاههای مخصوصی که به نام “عارقچین” هستند می بندند. عارقچینها از نخهای مخصوص و به خصوص نخهای قرقرهای با دستگاه قلاببافی بافته میشوند. این کار به خصوص برای زیبایی بیشتر انجام میشود و از نخهای سیاه و سفید و گاهاً نخهای رنگین پرنقش نیز استفاده میشود.
- کراس: کراس مشابه پیراهن است، با این تفاوت که بدون یقه و دارای دنبالههایی به نام “سورانی” در انتهای آستینها است. این سورانیها را معمولاً روی آستینها دوخته و در مواقع اضطراری و به ویژه در جنگ، دو سر سورانی را به هم گره میزنند و به گردن آویزان میکنند. همچنین، سورانیها به بالا زدن آستینها در مواقع شستن دست و صورت نیز کمک میکنند.
کلام آخر
امیدوارم از این مطلب لذت برده و لباس های کردی را هم خوب شناخته باشید. کردها بخش قابل توجهی از فرهنگ خاورمیانه را شکل می دهند و شاید یکی از تلخی های تاریخ است که مردمشان در کشورهای مختلف پراکنده هستند در حالی که قطعا دوست دارند کنار هم باشند و فرهنگ و نامشان را زنده نگه دارند.
دیدگاهتان را بنویسید